Wycieczka w góry to aktywność, do której trzeba podejść wyjątkowo odpowiedzialnie, panują tam bowiem zupełnie inne warunki niż na nizinach. Może się zdarzyć, że przez długi czas będziemy zdani wyłącznie na swoją własną wiedzę, możliwości oraz zabrany ze sobą sprzęt. Kwestią, którą trzeba zająć się odpowiednio wcześniej jest wyposażenie apteczki w góry. Co zabrać, by zapewnić sobie bezpieczeństwo, a jednocześnie nie nosić ze sobą zbyt ciężkiego bagażu?
Jakie zagrożenia czekają na nas w górach?
Aby dobrze przygotować apteczkę na wyprawę w góry, trzeba zdawać sobie sprawę z potencjalnych niebezpieczeństw. Warto przy tym pamiętać, że często to, co w pobliżu cywilizacji stanowi drobną niedogodność, w trudniejszych warunkach i z dala od siedzib ludzkich może stanowić poważne zagrożenie. Każde góry, niezależnie od wysokości należy traktować poważnie – zarówno najwyższe szczyty Tatr, jak i np. nieco bardziej gościnne Sudety.
Na co wobec tego warto się przygotować, szacując swoje możliwości oraz planując zawartość apteczki w góry? Są to przede wszystkim:
- skaleczenia, zadrapania i inne uszkodzenia skóry,
- problemy związane z intensywnym nasłonecznieniem – przegrzanie organizmu, udar cieplny, oparzenia słoneczne, ślepota śnieżna,
- urazy kostno-stawowe – złamania, skręcenia, zwichnięcia, stłuczenia,
- choroba wysokościowa – wbrew pozorom, nie dotyczy wyłącznie himalaistów; jej łagodne objawy mogą pojawić się już na wysokości ok. 2500 metrów n.p.m., a więc tatrzański Gerlach już może stanowić niebezpieczeństwo dla niewprawionych.
- odmrożenia,
- odwodnienie, wyczerpanie,
- biegunka, bóle głowy,
- infekcje.
Co powinna zawierać apteczka w góry?
Odpowiednio wyposażona apteczka w góry pozwoli poradzić sobie z wieloma wymienionymi wyżej problemami. Oczywiście nie oznacza to, że zabrane ze sobą leki i akcesoria zawsze pozwolą na samodzielny powrót do schroniska. Należy jednak zadbać o to, by w razie potrzeby móc bezpiecznie oczekiwać na specjalistyczną pomoc.
Co powinna zawierać apteczka w góry? Przede wszystkim nie może w niej zabraknąć:
- Folii NRC (koca ratunkowego) – pozwala ograniczyć utratę ciepła np. w czasie oczekiwania na pomoc po urazie. Zajmuje naprawdę niewiele miejsca, dlatego warto umieścić w apteczce więcej niż jedną sztukę. Może się bowiem przydać nie tylko w sytuacjach kryzysowych, ale zawsze, gdy będziemy potrzebować izolacji termicznej.
- Materiałów opatrunkowych – plastry w rolce, plastry na odciski, jałowe gaziki i opatrunki, bandaże (zwykłe i elastyczne), chusty trójkątne z agrafkami lub zapinkami, niewielkie nożyczki. W apteczce górskiej powinien znaleźć się także preparat odkażający, np. Octenisept. Niezbędne będą też jednorazowe rękawiczki.
Wyposażenie apteczki na wycieczkę „w teren” (nie tylko w góry) warto uzupełnić też o krem z filtrem (najlepiej SPF 50 lub wyższy), spray lub krem na oparzenia słoneczne oraz preparat odstraszający komary i kleszcze. Warto rozważyć również zabranie pęsety oraz akcesoriów takich jak niewielka szyna do stabilizacji kończyn (tylko jeśli mamy nań miejsce w bagażu).
Czytaj także: jak skompletować apteczkę turystyczną?
Apteczka górska a leki
Można rozważyć umieszczenie w apteczce górskiej leków, jednak pod jednym warunkiem: powinny być to wyłącznie środki na własny użytek – w żadnym wypadku nie należy ich podawać innym osobom. Mogą być to leki:
- przeciwbólowe
- działająca rozkurczowo,
- przeciwbiegunkowe,
- z kwasem acetylosalicylowym – szczególnie jeśli ktoś uczestników wyprawy jest w grupie podwyższonego ryzyka zawału serca,
- na chorobę wysokościową – są niezbędnym elementem wyposażenia apteczki na wyprawę w góry powyżej 4000 m. n.p.m, gdzie istnieje duże ryzyko wystąpienia objawów choroby wysokościowej,
- inne, przyjmowane na stałe.
Apteczka to nie wszystko
To, co do apteczki w góry (i bagażu w ogóle) ostatecznie zapakujemy, musi być wypadkową przezorności i pragmatyzmu. Kompletując jej wyposażenie, często trzeba iść na kompromisy i z czegoś rezygnować. Aby mieć pewność, że nie pominie się przy tym nic istotnego, można zdecydować się na zakup jednego z gotowych zestawów, dostępnych w różnych rozmiarach.
Apteczka lub pełniąca jej funkcję saszetka bądź pudełko powinno być wykonane z materiałów w wyrazistym kolorze. Ułatwi to jej szukanie, również przy słabym świetle. Najlepiej umieścić ją w łatwo dostępnym miejscu, np. górnej lub bocznej kieszeni plecaka.
Sprzęt to jednak nie wszystko. Nawet najlepiej wyposażona apteczka może być całkowicie nieprzydatna, jeśli nie umiemy z niej korzystać. Dlatego jeszcze przed wyjazdem warto zadbać o przygotowanie merytoryczne – podstawą jest tu kurs pierwszej pomocy. Nie wolno też zapomnieć o zapisaniu w pamięci telefonu (oraz fizycznie, na kartce lub w notesie) numerów ratunkowych odpowiednich dla kraju, w którym będziemy się znajdować. W przypadku Polski są to:
Międzynarodowy numer alarmowy: 112
GOPR/TOPR 985 lub 601 100 300
Bibliografia:
- dr n. med. R. Szymczak, Pierwsza pomoc w górach wysokich, Forma na szczyt, 16.08.2019, dost. 25.09.2022;
- K. Barcik, Apteczka na szlaku – jak ją wyposażyć?, Portal tatrzański, dost. 25.09.2022;
- Bezpieczne poruszanie się po górach, Grupa Karkonoska GOPR, dost. 25.09.2022;