Dlaczego warto znać elementy ratownictwa taktycznego?

Wydawać by się mogło, że zwykłemu człowiekowi do niczego taka wiedza nie jest potrzebna. W końcu nikt z nas nie wybiera się ani na wojnę, ani w obszar, gdzie śmigają kule z broni palnej. Wojna na Ukrainie drastycznie zweryfikowała te założenia. Wiedza z ratownictwa może przydać się zawsze, a to czy będziemy zmuszeni do jej wykorzystania, czy też nie, to zupełnie inna sprawa. Lepiej jednak być przygotowanym, niż nie być.

W ratownictwie taktycznym TCCC (Tactical Combat Casuality Care) wyróżnia się trzy główne obszary: postępowanie pod ostrzałem, postępowanie na polu walki i postępowanie podczas ewakuacji medycznej. Ratownicy taktyczni to nie są przypadkowi świadkowie, lecz specjalnie przeszkolone osoby, potrafiące działać na polu walki pod presją.

Ratownictwo taktyczne wykracza daleko poza ratownictwo cywilne, jednak są pewne elementy, na które warto zwrócić uwagę. Do najczęstszych przyczyn zgonów na polu walki zaliczają się krwotoki z kończyn (60%), odma prężna (33%) i niedrożność dróg oddechowych (6%).

Koncepcja ratownictwa cywilnego zakłada, że w pierwszej kolejności należy ratować osoby najciężej ranne i jak najszybciej przetransportować je do szpitala. W warunkach, gdy jest wiele osób poszkodowanych stosuje się triage, czyli ratunkową segregację pacjentów 4 kolorami (czarnym, czerwonym, żółtym i zielonym). Udzielanie pomocy przebiega zgodnie z priorytetem czerwony – najwyższy priorytet, żółty – średni, zielony – niski, czarny – najniższy). Klasyczne udzielanie pomocy zakłada też postępowanie według schematu ABC (airway, breathing, circulation).

W warunkach bojowych istnieją znaczące różnice polegające na zmianie priorytetów. Przede wszystkim w pierwszej kolejności ratuje się osoby najlżej ranne, które mają największą szansę na szybki powrót do zdolności bojowej. W dalszej kolei w ratownictwie taktycznym udzielana jest pomoc osobom ciężej poszkodowanym. Zmianie ulega również schemat ABC, który w ramach TCCC jest zmodyfikowany. Priorytetem staje się opanowanie utraty krwi, gdyż jak pokazują statystyki, aż 60% zgonów w czasie walk wynika z krwotoków kończyn.

W ratownictwie taktycznym stosuje się protokół Marche:

• Massive bleedings – opanowanie masywnego krwawienia, złożenie stazy taktycznej, sprawdzenie poprawności założonych opasek zaciskowych. Przeczytaj: staza taktyczna i jej zastosowanie w krwotokach.
• Airway – sprawdzenie, czy poszkodowany oddycha + udrożnienie dróg oddechowych. Sprawdzenie przytomności według skali AVPU.
• Respiratory distress – badanie urazowe i zabezpieczenie ran klatki piersiowej przy pomocy gotowych opatrunków
• Circulation – sprawdzenie tętna poszkodowanego
• Hypothermia/Head – sprawdzenie głowy poszkodowanego i oznak urazu mózgu. Zwrócenie uwagi na temperaturę ciała i zabezpieczenie przed utratą ciepła
• Everything else – w przypadku przedłużonego czasu ewakuacji poszkodowanego można prowadzić dalsze czynności, na które nie było wcześniej czasu np. zabezpieczenie pozostałych ran, ponowne badanie urazowe.

Najważniejszą różnicą pomiędzy ratownictwem cywilnym a taktycznym jest resuscytacja krążeniowo-oddechowa, której nie wykonuje się na polu walki, lecz dopiero po ewakuacji, o ile jest to możliwe, poszkodowany nie odniósł śmiertelnych ran, a jego stan wskazuje na możliwość przeprowadzenia RKO.

Medycyna taktyczna kładzie bardzo duży nacisk na stosowanie opasek uciskowych, tamowanie masywnych krwotoków, opatrywanie ran postrzałowych oraz urazów klatki piersiowej. Są to umiejętności, które warto posiąść, a tradycyjne kursy pierwszej pomocy skupiają się stosunkowo niewiele na tych elementach .

Polecamy też zajrzeć do naszego sklepu wyposażonego w apteczki pierwszej pomocy i akcesoria dla służb mundurowych.

Kto może zostać ratownikiem taktycznym?

Ratownictwo taktyczne zasadniczo przewidziane jest dla ratowników pracujących w wojsku, w policji i służbach specjalnych przeszkolonych co najmniej z zakresu KPP. W Centrum Ratownictwa organizujemy kursy pierwszej pomocy i kwalifikowanej pierwszej pomocy dla służb mundurowych. Szkolenia te zawierają elementy ratownictwa taktycznego i omówienie bojowych działań taktycznych i medycznych.

Bibliografia:

1. Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego im. gen. bryg. dr. med. Stefana Hubickiego w Łodzi, Zastosowanie protokołu SMARCHE w poszczególnych fazach TCCC, materiały szkoleniowe;
2. st. sierż. Stanisław Stachowiak, Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach, Tactical Combat Casualty Care jako pierwsza pomoc w warunkach działań specjalnych Policji, Katowice 2014