Pamiętaj o bezpieczeństwie

Przed przystąpieniem do ewakuacji poszkodowanego z pojazdu należy upewnić się, że miejsce zdarzenia jest bezpieczne zarówno dla ofiar wypadku, jak i jego świadków i osób udzielających pomocy. Dlatego pierwszym krokiem jest zabezpieczenie danego miejsca, co obejmuje przede wszystkim:

• zatrzymanie pojazdu – pojazd należy zatrzymać w bezpiecznej odległości od miejsca wypadku, a następnie włączyć światła awaryjne i ustawić trójkąt ostrzegawczy,
• unikanie dodatkowego zagrożenia – konieczne jest upewnienie się, czy ratownikom nie zagraża żadne inne niebezpieczeństwo, takie jak ruch drogowy, wyciek paliwa, niestabilność lub pożar uszkodzonego samochodu,
• zastosowanie środków ochrony indywidualnej – osoba udzielająca pierwszej pomocy w wypadku powinna zadbać o to, by nosić rękawiczki ochronne i odzież chroniącą przed kontaktem z krwią lub substancjami chemicznymi.

Kiedy należy ewakuować poszkodowanego?

Warto pamiętać, że wyciągnięcie poszkodowanego z auta nie zawsze jest konieczne. Zasadniczo, powinno być przeprowadzane w sytuacjach, w których istnieje bezpośrednie zagrożenie dla życia, takich jak:

• ryzyko pożaru lub wybuchu pojazdu, o którym może świadczyć wyciek paliwa, pojawienie się dymu lub iskry np. z uszkodzonej instalacji elektrycznej,
• niemożność udzielenia pomocy w pojeździe, tj. jeśli sytuacja wymaga podjęcia działań, których nie można przeprowadzić w ciasnym wnętrzu samochodu,
• ryzyko dalszych obrażeń lub innego pogorszenia sytuacji, np. gdy pojazd stoi w niestabilnym miejscu,

Jeśli jednak nie ma bezpośredniego zagrożenia, a stan poszkodowanego jest stabilny, należy wezwać służby ratunkowe i poczekać na ich przybycie. Zespoły ratownicze są bowiem odpowiednio przeszkolone w zakresie ratownictwa drogowego oraz wyposażone, co pozwala na bezpieczne wyciągnięcie poszkodowanego z auta.

Ocena stanu poszkodowanego

Po zabezpieczeniu miejsca zdarzenia kluczowa jest ocena stanu poszkodowanego. Należy przede wszystkim:

• sprawdzić, czy poszkodowany jest przytomny,
• sprawdzić oddech,
• przyjrzeć mu się w celu sprawdzenia, czy na jego ciele widoczne są zranienia.

Jeśli poszkodowany nie oddycha, należy bezzwłocznie rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO).

Techniki ewakuacji poszkodowanego

Jeżeli konieczne jest natychmiastowe wyciągnięcie poszkodowanego z samochodu, świadkowie zdarzenia mogą wykorzystać kilka podstawowych technik ewakuacyjnych. Jedną z nich jest chwyt Rauteka, pozwalający na bezpieczne wyciągnięcie poszkodowanego z auta, minimalizując jednocześnie ryzyko uszkodzenia kręgosłupa szyjnego. Przed jego wykonaniem należy upewnić się, czy ratowany nie ma uwięzionych kończyn, np. pod pedałami. Następnie:

• prawą rękę wkłada się pod prawą pachę poszkodowanego,
• potylicę poszkodowanego opiera się o własne ramię,
• lewą rękę wkłada się pod lewą pachę poszkodowanego; następnie należy chwycić „nachwytem” jego lewe przedramię,
• ostatnim krokiem jest delikatne uniesienie i wyciągnięcie poszkodowanego z samochodu, jednocześnie stabilizując jego głowę własnym barkiem i głową.

Podstawową zaletą tej techniki jest brak konieczności używania jakiegokolwiek sprzętu do ewakuacji.

Jak zachowywać się na miejscu zdarzenia?

Będąc świadkiem wypadku drogowego, należy pamiętać o kilku podstawowych kwestiach:

• zachowanie spokoju – istotne jest spokojne i racjonalne działanie. Panika może tylko pogorszyć sytuację,
• kontakt ze służbami ratunkowymi – przed przystąpieniem do wyciągnięcia poszkodowanego z samochodu konieczne jest zadbanie o powiadomienie służb ratunkowych, podając możliwie dokładne informacje na temat miejsca i charakteru wypadku. Można to zrobić samodzielnie lub zlecić innym świadkom zdarzenia,
• odpowiedzialne zachowanie – nie należy działać samemu, jeśli nie ma się pewności co do swoich umiejętności. Niewłaściwe i niepewne działania mogą przynieść więcej szkody niż pożytku.

Ewakuacja poszkodowanego z pojazdu po wypadku to niezwykle odpowiedzialne zadanie, wymagające wiedzy, umiejętności oraz opanowania. Kluczowe elementy, mogące decydować o powodzeniu akcji ratunkowej to rozumienie zasad bezpieczeństwa, odpowiednia ocena sytuacji oraz ścisła współpraca ze służbami ratunkowymi. Należy przy tym pamiętać, że w sytuacjach zagrożenia życia cenna jest każda sekunda. Jednocześnie każda decyzja musi być podjęta z rozwagą. Dlatego warto zainwestować czas w naukę podstawowych technik ewakuacji poszkodowanego, biorąc udział w specjalistycznych szkoleniach takich jak kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy Centrum Ratownictwa. W ramach zajęć uczestnicy dowiadują się m.in. kiedy nie wyciągać poszkodowanego z samochodu oraz jakie są sposoby ewakuacji. Dzięki temu zyskuje się bezcenną wiedzę, która pozwala pomóc innym w sposób zarówno skuteczny, jak i bezpieczny.