Pracodawca musi zapewnić bezpieczeństwo w swoim zakładzie. Konieczność ta nie sprowadza się tylko do wyznaczenia osoby odpowiedzialnej do udzielania pierwszej pomocy i do zakupu apteczki, ale również do innych działań związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy oraz bezpieczeństwem przeciwpożarowym. Na temat obowiązku pracodawcy w zakresie pierwszej pomocy pisaliśmy szerzej w osobnym artykule, natomiast tutaj skupimy się na ewakuacji w zakładzie pracy. Jakie są wymagania stawiane pracodawcom w tym zakresie?
Ewakuacja w zakładzie pracy – kto za nią odpowiada?
Bez względu na to, czy pracodawca jest właścicielem obiektu, czy też nie, jego obowiązkiem jest zapewnienie bezpieczeństwa oraz możliwości ewakuacji w razie zagrożenia. W każdej firmie zatrudniającej przynajmniej jedną osobę pracodawca musi wyznaczyć kogoś, kto będzie odpowiedzialny za ewakuację i ochronę przeciwpożarową. Nie musi być to natomiast człowiek posiadający specjalistyczne wykształcenie i ukończone szkolenie inspektorów ochrony przeciwpożarowej.
Działania w zakresie ochrony przeciwpożarowej
Czynności, jakie powinien przedsięwziąć pracodawca w zakresie ochrony przeciwpożarowej, powinny być dopasowane zarówno do rodzaju prowadzonej działalności, jak i do liczby pracowników i osób przebywających na terenie, a także poziomu zagrożeń. Pracodawca powinien skonsultować z pracownikami oraz inspektorami bhp/p.poż działania związane z bezpieczeństwem oraz zastosować się do obowiązujących przepisów.
Ewakuacja w zakładzie pracy
Obowiązki pracodawcy pod względem ewakuacji z budynku zakładają, że osoba wyznaczona do jej prowadzenia musi znać dokładnie plan ewakuacji (najkrótszą drogę wyprowadzającą z budynku). Musi też znać zasady ewakuacji na terenie przedsiębiorstwa oraz być zaznajomiona z zagrożeniami, które mogą występować w przedsiębiorstwie, np. wynikające ze specyfiki pracy. Taka osoba jest też odpowiedzialna za dopilnowanie, aby wszyscy pracownicy opuścili miejsce pracy (sprawdzenie stanu załogi) i poinformowanie służb ratunkowych o sytuacji, gdy ktoś pozostanie w budynku.
Osoba odpowiedzialna za ewakuację w miejscu pracy nie potrzebuje dodatkowego szkolenia, wystarczająca jest wiedza ze szkolenia okresowego BHP.
Zapewnienie bezpieczeństwa pracownikom i wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za ewakuacje w budynku jest obowiązkiem pracodawcy, a za jego niedopilnowanie grozi mandat karny nakładany przez PIP.
Procedura ewakuacji zakładu pracy
Najważniejsze jest jej sprawne i szybkie przeprowadzenie, a do tego najlepiej służy próbna ewakuacja w zakładzie pracy, która pozwoli na przećwiczenie zasad i sprawne działanie w sytuacji faktycznego zagrożenia. Musi odbywać się szybko, a pracownicy nie powinni w tym czasie ratować firmowego sprzętu ani osobistych rzeczy, lecz skupić się na szybkim opuszczeniu budynku pod nadzorem osoby odpowiedzialnej. Należy wyznaczyć miejsce zbiórki, gdzie udadzą się wszyscy pracownicy i pozostaną tam do momentu, aż zostanie wydany wyraźny komunikat o możliwości powrotu do pracy.
Za zapewnienie drogi ewakuacyjnej i jej oznaczenie odpowiada zarządca budynku. Obowiązek prowadzenia próbnych ewakuacji spoczywa na zarządcach lub właścicielach zakładów pracy, w których pracuje powyżej 50 osób, a taka próbna ewakuacja powinna być prowadzona co najmniej raz na dwa lata.
Ewakuacja, bezpieczeństwo, pierwsza pomoc
Miejsce pracy powinno być przede wszystkim bezpieczne i gwarantować pracownikom, że nie stanie im się tam krzywda. Dlatego pracodawca powinien dołożyć wszelkich starań (wynikających z przepisów, ale też z dobrej woli), by to zapewnić. Dlatego wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za ewakuację oraz za udzielanie pierwszej pomocy i zapewnienie dostępu do sprzętu ratunkowego (apteczki pierwszej pomocy, defibrylatora AED) powinno być brane za priorytet. Warto wysyłać pracowników na okresowe szkolenia, dzięki czemu każdy z nich będzie w stanie udzielić pierwszej pomocy w sytuacji zagrożenia życia. Zapraszamy na kursy w Centrum Ratownictwa organizowane specjalnie dla firm – tych dużych i tych małych.
Bibliografia
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów
- Łyjak Grzegorz, Ewakuacja pracowników – obowiązek pracodawcy, sjp.lex.pl (dostęp: 16.09.2021)
- Edward Kołodziejczyk, Justyna Gryczka-Jezierska, Zapewnienie pracownikom warunków do sprawnej ewakuacji, portal prawo.pl publ. 22.08.2014 (dostęp: 16.09.2021);