Defibrylatory mogą być stosowane nie tylko przez wyspecjalizowany personel medyczny. Od dawna dostępne są modele defibrylatorów przystosowanych do użytku przez osoby nieposiadające wykształcenia medycznego – co więcej, licznie pojawiają się w przestrzeni publicznej.
Jakie są rodzaje defibrylatorów?
Należy wyróżnić trzy rodzaje sprzętów: manualne, półautomatyczne i automatyczne. Czym różnią się poszczególne typy defibrylatorów i w jakich sytuacjach się je stosuje?
Defibrylator manualny
Defibrylator manualny jest zaawansowanym urządzeniem, przeznaczonym do stosowania przez wykwalifikowany personel medyczny. Zazwyczaj jest stosowany przez ratowników medycznych, pielęgniarki, lekarzy i inny wyspecjalizowany personel medyczny. Umożliwia on użytkownikowi pełną kontrolę nad procesem defibrylacji, co obejmuje wybór odpowiedniej mocy wyładowania oraz momentu jego aplikacji. Zaletą tego rodzaju defibrylatorów jest ich wszechstronność i możliwość dostosowania do aktualnej sytuacji klinicznej. Jednak ich obsługa wymaga specjalistycznej wiedzy i doświadczenia, przez co nie mogą być używane przez osoby nieposiadające odpowiednich kompetencji w tej dziedzinie.
Defibrylator półautomatyczny
W porównaniu z defibrylatorem manualnym modele półautomatyczne są o wiele łatwiejsze w obsłudze i mogą być stosowane przez znacznie szerszą grupę odbiorców – włączając w to osoby nie wykonujące zawodów medycznych, które posiadają umiejętności, jakie zapewnia np. szkolenie z używania defibrylatora AED organizowane przez Centrum Ratownictwa. Po umieszczeniu elektrod na klatce piersiowej poszkodowanego, defibrylator półautomatyczny samodzielnie analizuje rytm serca, co pozwala na podjęcie decyzji o wykonaniu defibrylacji. Jeśli jest ona potrzebna, urządzenie wydaje odpowiednią komendę i prowadzi użytkownika przez cały proces. Wyładowanie następuje po wciśnięciu przez korzystającą zeń osobę odpowiedniego przycisku. Ten rodzaj defibrylatorów jest powszechnie spotykany w miejscach użyteczności publicznej, takich jak centra handlowe, dworce, lotniska czy inne obiekty, w których może być konieczna szybka interwencja.
Defibrylator automatyczny
Defibrylatory automatyczne i półautomatyczne działają w bardzo podobny sposób. Jednak różnica między tymi dwoma typami defibrylatorów polega na sposobie, w jaki dokonywane jest wyładowanie. W przypadku urządzeń automatycznych nie ma konieczności interwencji ze strony użytkownika – defibrylator AED informuje o czasie, w jakim ono nastąpi i wykonuje je samodzielnie. Dzięki temu nie wymaga od korzystającej z niego osoby podejmowania żadnych decyzji. Podobnie jak defibrylatory półautomatyczne, również modele automatyczne mogą być używane przez osoby bez specjalnego przeszkolenia. Dlatego doskonale sprawdzają się w budynkach użyteczności publicznej jako alternatywa dla innych typów sprzętu.
Zastosowanie różnych typów defibrylatorów
To, czym różni się defibrylator manualny od automatycznego i półautomatycznego, to przede wszystkim sposób użytkowania. Przy defibrylatorze manualnym, impuls elektryczny podawany jest przez łyżki "twarde", a w przypadku defibrylatorów automatycznych i półautomatycznych AED są to elektrody samoprzylepne, jednorazowe. O ile te pierwsze (manualne) wymagają konkretnych umiejętności i doświadczenia, tak pozostałe mogą być stosowane przez każdego. Wybór odpowiedniego typu urządzenia zależy przede wszystkim od tego, w jakich sytuacjach oraz przez kogo ma być ono używane.
Defibrylatory półautomatyczne i automatyczne są dostępne dla znacznie szerszego grona użytkowników. AED po włączeniu podają komunikaty głosowe i krok po kroku prowadzą użytkownika przez algorytm postępowania. Dzięki temu mogą być stosowane w miejscach publicznych, umożliwiając szybką interwencję również osobom, które nie posiadają wiedzy medycznej.
Defibrylacja to istotny element postępowania w przypadku nagłego zatrzymania krążenia, który znacząco zwiększa szanse na przeżycie przez poszkodowanego. Dzięki dostępności różnych typów defibrylatorów możliwe jest dopasowanie odpowiedniego urządzenia do każdego miejsca, w którym może być konieczne udzielenie pierwszej pomocy. Wybierając konkretny sprzęt, należy jednak wziąć pod uwagę różnice między poszczególnymi modelami, a także kontekst kliniczny oraz umiejętności przyszłych użytkowników.