Czym jest hipoglikemia?

Hipoglikemia to stan, w którym poziom glukozy we krwi spada poniżej normy. U zdrowych osób wynosi on zwykle od 70 do 100 mg/dl na czczo. O hipoglikemii można mówić, gdy poziom glukozy spada poniżej 70 mg/dl, chociaż w niektórych przypadkach objawy mogą wystąpić już przy nieco wyższym poziomie.

Objawy hipoglikemii mogą obejmować:

• osłabienie,
• zawroty głowy,
• drżenie rąk,
• pocenie się,
• w skrajnych przypadkach może wystąpić utrata przytomności lub drgawki.

Nagły spadek cukru jest reakcją organizmu na niską ilość glukozy, która jest głównym źródłem energii. Ponieważ organizm nie może prawidłowo funkcjonować bez odpowiedniej ilości cukru we krwi, spadek jego poziomu może prowadzić do szeregu niebezpiecznych objawów.

Czy zdrowa osoba może doświadczyć nagłego spadku cukru?

Spadek poziomu glukozy może wystąpić w wyniku różnych czynników, które zaburzają równowagę metaboliczną organizmu. Stan ten może wystąpić również u osób, które nie borykają się z nieprawidłowościami metabolizmu glukozy.

Hipoglikemia u zdrowej osoby jest stosunkowo rzadka, ale może się zdarzyć w wyniku m.in.:

• niedożywienia – pominięcie posiłku, zbyt długa przerwa między posiłkami, dieta uboga w węglowodany, szczególnie w przypadku aktywności fizycznej, mogą prowadzić do spadku poziomu glukozy;
• intensywnego wysiłku fizycznego – aktywność fizyczna powoduje szybkie zużycie glukozy w organizmie. W przypadku niedostatecznej podaży węglowodanów osoby zdrowe, szczególnie sportowcy, którzy wykonują długotrwały lub intensywny wysiłek, mogą doświadczyć hipoglikemii;
• spożycia alkoholu – alkohol zaburza procesy metaboliczne w wątrobie, które odpowiadają za uwalnianie glukozy do krwi. W efekcie jego nadmierne spożycie może skutkować hipoglikemią u zdrowej osoby.

Objawy hipoglikemii

Objawy hipoglikemii u zdrowych osób mogą pojawić się stosunkowo szybko i są zróżnicowane, w zależności od stopnia obniżenia poziomu glukozy. Gdy zdrowej osobie spada cukier, początkowych stadiach mogą występować objawy łagodne, ale jeśli poziom cukru spadnie zbyt nisko, objawy mogą stać się poważne i zagrażające życiu. Najczęstsze z nich to:

• drżenie rąk i ciała,
• pocenie się, zwłaszcza na dłoniach i czole,
• zawroty głowy,
• zaburzenia widzenia,
• ból głowy,
• niepokój, drażliwość,
• zaburzenia koncentracji,
• utrata przytomności.

W skrajnych przypadkach hipoglikemia może prowadzić do drgawek, a nawet do śmierci, jeśli poszkodowany nie otrzyma pomocy na czas.

Pierwsza pomoc w przypadku hipoglikemii

Rozpoznanie objawów nagłego spadku cukru jest kluczowe, aby szybko udzielić pierwszej pomocy i zapobiec pogorszeniu stanu osoby. Należy działać natychmiastowo, dążąc do wyeliminowania przyczyn hipoglikemii. Oto zalecane kroki:

Podanie węglowodanów

Jeśli osoba jest przytomna i może bezpiecznie przełykać, należy podać jej szybko przyswajalne węglowodany. Idealne będą napoje zawierające cukry proste, takie jak sok owocowy lub cukier rozpuszczony w wodzie.

Obserwacja stanu osoby poszkodowanej

Po podaniu cukru należy cały czas monitorować stan osoby. Jeśli objawy ustąpią, warto zapewnić jej lekkostrawny posiłek, np. kanapkę z białego pieczywa, aby zapobiec ponownemu spadkowi poziomu cukru.

Wezwanie pomocy medycznej

Jeśli osoba straci przytomność lub nie odzyskuje przytomności po podaniu glukozy, należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe. W takim przypadku nie należy próbować podawać niczego doustnie, gdyż może to spowodować zadławienie.

Czytaj także: Pierwsza pomoc w hipoglikemii

Prewencja nagłego spadku cukru u zdrowych osób

Aby zapobiec hipoglikemii, szczególnie u osób aktywnych fizycznie lub narażonych na stres, warto przestrzegać kilku prostych zasad:

• regularne jedzenie, zwłaszcza posiłków zawierających węglowodany złożone. Należy pamiętać, że dieta powinna być zrównoważona, zawierająca odpowiednie proporcje węglowodanów, białek i tłuszczów,
• unikanie nadmiernego spożycia alkoholu,
• unikanie nagłych, intensywnych wysiłków na czczo lub bez odpowiedniego przygotowania – mogą one prowadzić do spadku poziomu cukru u zdrowej osoby.

Czy zdrowy człowiek może mieć hipoglikemię? Jak najbardziej – dlatego tak istotna jest znajomość objawów spadku cukru oraz przyczyn hipoglikemii. Ważne są również umiejętności z zakresu pierwszej pomocy, które można zdobyć na szkoleniach takich jak kurs pierwszej pomocy Centrum Ratownictwa. Natychmiastowe udzielenie pomocy pozwala zapobiec poważnym powikłaniom hipoglikemii u zdrowej osoby.

Bibliografia:

• Hipoglikemia (niedocukrzenie) – objawy, przyczyny i leczenie, Mp.pl, 19.01.2022, dost. 8.12.2024
• Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u osób z cukrzycą 2023, Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, dost. 8.12.2024