Zatrucia grzybami – w jakich okolicznościach zdarzają się najczęściej?

Spożycie trujących grzybów najczęściej jest wynikiem błędu podczas grzybobrania. Wiele z nich posiada bardzo charakterystyczny wygląd, który pozwala zidentyfikować je już na pierwszy rzut oka. Jednak inne niebezpieczne grzyby bywają bardzo podobne do tych jadalnych, różniąc się od nich jedynie drobnymi szczegółami. Niektóre gatunki można odróżnić od siebie dopiero wtedy, gdy owocnik jest w pełni rozwinięty. Dlatego nawet doświadczony grzybiarz może się po prostu pomylić. Najbardziej niebezpieczne pod tym względem są muchomory sromotnikowe, które bywają mylone z cenionymi grzybami jadalnymi. Inną przyczyną zatrucia grzybami może być ich niewłaściwe przygotowanie. Dobrym przykładem jest popularna opieńka miodowa. Świeże grzyby należy przez kilka minut gotować we wrzątku, a następnie odlać wywar. Dopiero wówczas mogą być dodane do potrawy. Surowe lub niedogotowane opieńki mogą być bowiem przyczyną zatrucia. Zatrucie grzybami może być także wynikiem ich nieodpowiedniego przechowywania. Poważnym błędem jest umieszczanie grzybów w foliowych torebkach, plastikowych pojemnikach czy wiadrach. W takich warunkach grzyby łatwo się psują i mogą wywołać zatrucie pokarmowe.

Objawy zatrucia grzybami

Pierwsza pomoc w zatruciu grzybami często udzielana jest zbyt późno. Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest różnorodność i niejednorodność objawów zatrucia. Początkowe symptomy często mylone są ze znacznie mniej groźnym zatruciem pokarmowym – tym bardziej że mogą pojawić się po wielu godzinach od konsumpcji. Przebieg zatrucia dla różnych rodzajów grzybów może być inny i obejmować tylko problemy gastryczno-żołądkowe, zaburzenia neurologiczne, ale też uszkodzenie narządów wewnętrznych, a nawet śmierć.

Pierwsza pomoc w zatruciu grzybami

Co zrobić po zjedzeniu trującego grzyba? Przede wszystkim należy bezzwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe lub udać się na SOR. To podstawa działania również w przypadku zatrucia grzybami. Pierwsza pomoc na wczesnym etapie powinna obejmować również wywołanie wymiotów; w tym celu można podać choremu do picia wodę z dodatkiem soli lub węgla aktywnego. To, co na zatrucie grzybami jest absolutnie niewskazane, to podawanie mleka lub alkoholu – mogą one bowiem przyspieszać wchłanianie toksyn z grzybów. Należy zadbać o to, by poszkodowany nie leżał na plecach, aby uniknąć zachłyśnięcia się wymiocinami. Bardzo ważne jest zabezpieczenie wymiocin, resztek potrawy lub pozostałości grzybów, z jakich została przyrządzona, a następnie przekazanie ich ratownikom. Próbki poddawane są badaniom laboratoryjnym; pozwala to ustalić, jakie grzyby odpowiadają za zatrucie oraz ułatwia wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Jak chronić się przed zatruciem grzybami?

Aby uniknąć zatrucia grzybami, istotna jest ostrożność podczas ich zbierania, przyrządzania i przechowywania. Na każdym etapie warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach:

• należy zbierać wyłącznie grzyby dobrze znanych gatunków, posiadające charakterystyczne dla nich cechy,
• nie należy zbierać młodych, nierozwiniętych owocników,
• uwaga na popularne przesądy – kontakt z trującym grzybem nie powoduje czernienia srebra lub cebuli;
• smak nie jest wskazówką – trujące grzyby nie zawsze mają gorzki lub piekący smak; przeciwnie, wiele z nich może mieć przyjemny, delikatny aromat. Próbowanie zebranych grzybów to narażanie się na niepotrzebne ryzyko,
• początkujący grzybiarze powinni zbierać wyłącznie grzyby rurkowe (“z gąbką”). Wśród nich nie ma gatunków śmiertelnie trujących, co znacząco zmniejsza ryzyko zatrucia,
• grzyby należy zbierać do koszyków lub innych przewiewnych pojemników,
• grzyby leśne nie powinny być podawane dzieciom poniżej 12. roku życia; ich spożywanie jest niewskazane również dla osób cierpiących na choroby układu pokarmowego,
• nie łącz grzybów i alkoholu – niektóre gatunki grzybów (np. czernidłak kołpakowaty) w połączeniu z etanolem mogą powodować zatrucia.

W razie jakichkolwiek wątpliwości odnośnie do zebranych grzybów warto udać się z nimi do najbliższej stacji sanitarno-epidemiologicznej. Bezpłatna konsultacja pozwoli upewnić się, czy dany egzemplarz jest jadalny, czy trujący.

Pierwsza pomoc w z zatruciu grzybami nie wymaga zaawansowanych umiejętności ani obszernej wiedzy – najważniejsze jest szybkie wezwanie służb ratunkowych. Należy również zapewnić poszkodowanemu odpowiednią opiekę i wsparcie, zachowując przy tym zimną krew. Chcesz mieć pewność, że poradzisz sobie w takiej sytuacji? Kursy pierwszej pomocy Centrum Ratownictwa to nie tylko solidna porcja wiedzy teoretycznej. To również solidny trening, dzięki któremu będziesz w stanie zawsze skutecznie działać, gdy ktoś będzie potrzebować Twojej pomocy.