Sport to zdrowie… tak, ale tylko pod pewnymi warunkami, a jednym z nich jest zadbanie o własne bezpieczeństwo. Najbardziej narażoną częścią ciała podczas różnego rodzaju aktywności jest głowa. Urazy i wypadki się zdarzają, na szczęście większość z nich niegroźna i co najwyżej będzie wiązała się z przerwą w aktywności. Jednak urazy głowy i kręgosłupa to zupełnie co innego – mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia. W tym artykule skupimy się nad zagadnieniem, dlaczego ochrona głowy jest tak istotna.
Co może się stać od uderzenia w głowę?
Każdy uraz głowy powinien być traktowany jako potencjalnie niebezpieczny, choć nie zawsze musi takim być. Jednakże przezorność i ostrożność jest wysoce zalecana. Skóra głowy jest mocno ukrwiona, przez co nawet niewielkie skaleczenie może skutkować groźnie wyglądającym krwawieniem. Uderzenie, nawet z pozoru niezbyt mocne może spowodować pęknięcie czaszki i uszkodzenie mózgu.
Pod wpływem urazu głowy może dość do wgłobienia kości czaszki, czyli takiego jej pęknięcia, że część kości jest niestabilna i może przemieszczać się w głąb jamy czaszki, powodując uszkodzenia tkanek miękkich i ucisk na mózg.
Urazy głowy są o tyle „podstępne”, że nawet gdy nie ma widocznych śladów, wewnętrzne struktury mogą zostać uszkodzone. Nie musi być więc widoczne krwawienie, czy złamanie kości czaszki, a i tak może dojść do wstrząśnienia mózgu, stłuczenia, czy krwiaków, które dopiero po jakimś czasie dają wyraźne objawy. Równolegle z urazem głowy może dojść także do uszkodzenia kręgosłupa w odcinku szyjnym, co stanowi dodatkowe niebezpieczeństwo.
Co robić w przypadku urazu głowy?
Ponieważ nie dysponując specjalistycznym sprzętem diagnostycznym, na miejscu zdarzenia nie jesteśmy w stanie wykluczyć powikłań po urazie głowy, ani zdiagnozować, czy nie doszło do uszkodzenia struktur mózgu, każdy uraz powinien zostać skonsultowany z lekarzem.
Jeżeli doszło do rozcięcia skóry głowy i widoczne jest krwawienie, należy założyć opatrunek z jałowej gazy oraz bandaża lub elastycznej opaski (codofix), ułatwiającej umocowanie opatrunku. Przy podejrzeniu pęknięcia czaszki lub urazu o niewiadomym mechanizmie należy ustabilizować głowę i szyję, zabezpieczyć ewentualne krwawienie i monitorować czynności życiowe poszkodowanego oraz niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe. Należy ograniczyć ruchy poszkodowanego, nie przenosić go bez potrzeby, nie pomagać mu wstawać, ani nie obracać.
Gdy na skutek urazu głowy mogło dojść do wstrząśnienia mózgu, najczęściej nie ma objawów charakterystycznych dla uszkodzenia kości. Mogą za to pojawić się objawy takie jak utrata przytomności, zaburzenia pamięci, problem z mową i widzeniem, zawroty głowy po uderzeniu, ból głowy czy problemy z utrzymaniem równowagi – i to nawet wiele godzin po urazie. W takim przypadku zalecane jest niezwłoczne przetransportowanie chorego do szpitala w celu konsultacji i obserwacji.
O niebezpiecznych urazach, w tym urazach głowy i kręgosłupa pisaliśmy również tutaj.
Zadbaj o ochronę głowy przed urazami – prewencja to najlepszy sposób
Skoro już wiesz, że urazy głowy są tak niebezpieczne, a powikłania po urazie głowy mogą przysporzyć wiele kłopotów, warto zastanowić się, jak się przed tym ochronić. Zasadność noszenia kasku chroniącego głowę została potwierdzona wieloma badaniami i testami, i jest bezsprzeczna.
Choć nie ma obowiązku noszenia kasku rowerowego, a kask narciarski na stoku muszą nosić jedynie dzieci do 16. roku życia, to jednak gorąco zachęcamy do tego, by jednak wyposażyć się w ten niezwykle przydatny, ratujący życie gadżet. Czy to wybierając się na rower, czy na rolki, deskorolkę, na narty, snowboard, czy uprawiając jakikolwiek inny sport zagrożony ryzykiem urazów głowy – nośmy kask. To drobny wydatek, a korzyści nieocenione. Pamiętaj też, że wybierając kask, koniecznie zwróć uwagę na to, aby wykonany był z odpowiednich materiałów i zgodnie z technologiami zapewniającymi bezpieczeństwo, w przeciwnym razie wcale nie będzie chronił. Należy wybierać sprawdzone produkty, opatrzone certyfikatami i atestami, gwarantującymi zgodność z normami UE. Ważnym elementem jest też dopasowanie rozmiaru kasku, aby dobrze trzymał się na głowie i nie zsunął się podczas wypadku.
Kask zdecydowanie zwiększa bezpieczeństwo i chroni przed urazami głowy, jednak nadal należy mieć świadomość, że urazy głowy mogą być groźne w skutkach. Co robić i jak udzielić pierwszej pomocy w przypadku groźnych urazów głowy, dowiesz się na kursach pierwszej pomocy, organizowanych przez Centrum Ratownictwa. Warto też wyposażyć apteczkę pierwszej pomocy w opatrunki ułatwiające zabezpieczenie urazów głowy, a także w kołnierz ortopedyczny do stabilizacji kręgosłupa w odcinku szyjnym.