Miejsce pracy musi spełniać szereg warunków określonych przepisami kodeksu pracy oraz przepisów BHP. Jednym z nich jest zapewnienie pracownikom bezpieczeństwa i pomocy w nagłych wypadkach. Przyjrzyjmy się tematowi pod kątem obowiązku posiadania firmowej apteczki pierwszej pomocy oraz jej wyposażenia.
Apteczka pierwszej pomocy w zakładzie pracy – obowiązkowa czy nie?
Raczej nie będzie zaskoczeniem, gdy powiemy: tak, apteczka pierwszej pomocy w zakładzie pracy jest obowiązkowym elementem wyposażenia, ale… Tu pojawia się duże ALE, bo sytuacja nie jest aż tak jasna i klarowna, jakby się to na pierwszy rzut oka wydawało. Przede wszystkim obowiązek ten wynika z kodeksu pracy, a więc obejmuje pracodawców zatrudniających pracowników na etacie. Mimo tego szczerze zachęcamy, aby apteczka znalazła się w każdej firmie.
Art. 2091 §1 Ustawy Kodeks Pracy określa, że „Pracodawca jest zobowiązany zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników […]”. Oznacza to, że apteczka pierwszej pomocy powinna znaleźć się w miejscu pracy, ale nie ma wytycznych określających wyposażenie apteczki; rozporządzenie tego nie reguluje. Apteczka powinna być wyposażona odpowiednio do potrzeb, co dodatkowo podkreśla §44 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej, stwierdzający że pracodawca musi „[...] zapewnić pracownikom sprawnie funkcjonujący system pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środki do udzielania pierwszej pomocy […]”. Ponadto w zakładzie pracy powinna zostać wyznaczona osoba do „obsługi” apteczki i udzielania pierwszej pomocy. Więcej na ten temat przeczytasz w osobnym artykule.
Mimo iż nie ma obowiązku, aby apteczka w pracy spełniała normy DIN, to jednak dobierając odpowiedni produkt, warto się nimi kierować. Niemiecka norma DIN jest zgodna z wymaganiami europejskimi dotyczącymi apteczek samochodowych i apteczek zakładowych w celu ustandaryzowania ich składu.
Norma DIN 13157 przypisana jest do dużych, przemysłowych apteczek i określa wyposażenie apteczki w zakładzie pracy: liczbę i rodzaj opatrunków oraz innych akcesoriów przydatnych w miejscu pracy, ale też w szkole. Natomiast norma DIN 13169 stanowi jej powiększenie. Tak więc apteczka w zakładzie pracy powinna spełniać normy DIN 13157 lub DIN 13169, choć nie jest to odgórnie narzucony obowiązek.
Wyposażenie apteczki zakładowej zgodnej z normą DIN 13157
Apteczka jest tak użyteczna, jak jej wyposażenie, które powinno być przemyślane i dopasowane do konkretnych warunków. Tak, jak inaczej wyposażona powinna być apteczka samochodowa, a inaczej apteczka przenośna (tutaj przeczytasz więcej na ten temat), tak analogicznie inną zawartość powinna mieć apteczka w biurze, a inną na hali produkcyjnej. Istnieją jednak pewne standardy określające ogólną zawartość apteczki. I tak apteczka pierwszej pomocy w zakładzie pracy spełniająca normę DIN 13157 powinna być wyposażona w:
- Opatrunek w opakowaniu G (1x), M (3x), K (1x)
- Bandaż usztywniający 4m x6cm (2x), 4m x 6cm (2x)
- Chusta opatrunkowa (1x)
- Chusta trójkątna (2x)
- Chusta z flizeliny (5x)
- Kompres 100x100 mm (3 op.)
- Kompres do oczu (2x)
- Bandaże 10x6 cm (2 op.)
- Zestaw plastrów
- Koc ratunkowy (1x)
- Rolka przylepca (1x)
- Nożyczki (1x)
- Worek foliowy (2x)
- Rękawice jednorazowe (4 pary)
- Gotowy kompres do wilgotnego schłodzenia (1x)
- Instrukcja udzielania pierwszej pomocy (1x)
- Ustnik do sztucznego oddychania (1x)
Sprawdź przykłady gotowych apteczek do pracy, zgodnych z normą DIN 13157 do kupienia w sklepie Centrum Ratownictwa, które pomożemy Ci doposażyć i dostosować do potrzeb Twojego przedsiębiorstwa. Dlaczego?
Dodatkowy skład apteczki zakładowej
Wspominaliśmy wyżej, że wyposażenie firmowej apteczki pierwszej pomocy powinno być dopasowane do warunków panujących w miejscu wykonywania zawodu. W miejscu, gdzie istnieje niewielkie ryzyko urazów i wypadków, tam z reguły wystarcza podstawowy zestaw. W przypadku zawodów o podwyższonym ryzyku warto doposażyć apteczkę o dodatkowe akcesoria i urządzenia zwiększające możliwości udzielenia pomocy. Dobrym pomysłem jest na przykład zakup apteczki w metalowej szafce lub przenośnej torby ratunkowej ZPP C, które można łatwo doposażyć o dodatkowe opatrunki i akcesoria, nie martwiąc się o to, że zabraknie miejsca. Należy jednocześnie pamiętać o tym, że skład apteczki firmowej trzeba regularnie poddawać kontroli, uzupełniać brakujące akcesoria i wymieniać przeterminowane produkty.
Firmowa apteczka ma zapewnić bezpieczeństwo pracownikom, dlatego powinna znaleźć się w każdym zakładzie pracy, niezależnie od tego, czy jest wymagana, czy nie. Ważne jest też, by przynajmniej jedna osoba znała podstawy udzielania pierwszej pomocy i wiedziała, jak korzystać z takiego sprzętu.
Bibliografia:
- Dz.U.2020.0.1320 t.j. - Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy
- Dz.U.2003.169.1650 t.j. - Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
- Państwowa Inspekcja Pracy, Zagadnienia ogólne BHP, pip.gov.pl (16.09.2020)